Arheolozi Zavičajnog muzeja iz Gradiške danas su završili drugu fazu radova na iskopavanju ostataka manastirišta Đurđevac na lokaciji Kriva Rijeka kod Knežice.
Probno istraživanje na ovoj lokaciji započelo je prije tri mjeseca, a tokom čega je pronađen oltar i veliki broj značajnog arheološkog materijala.
“Daljim iskopavanjem u toku avgusta, oltar manastirske crkve kompletno je arheološki istražen i očišćen. Osim toga pronađen je veliki broj srednjovjekovne keramike i klinova koji upućuju na 14. vijek, a najinteresantnije je da je u oltaru pronađena zidana grobnica i devastiran skelet za koji se pretpostavlja da pripada visokopozicioniranom sveštenom licu”, rekao je Bojan Vujnović jedan od tri arheolga koji rade na istraživanju i dodao da će skeletni ostaci biti poslani u Kembridž, gdje će se ustanoviti period smrti.
On je dodao da je, takođe, pronađena časna trpeza i postolje gdje su sveštenici pripremali liturgiju.
“Sa sjeverne strane poronađen je ulaz u oltarski dio crkve kuda su ulazili đakonio, a na samom prelazu vidljivi su ostaci usjeka za drvene stepenice. Pronađena je i oltarska podnica, rađena od krečnog materijala na škriljcima od kamena, kao i pomoćni objekat na istočnoj strain oltara koji predstavlja žrtvenik”, rekao je Vujnović
On je naglasio da oblik svih pronađenih ostataka upućuje na vizantijski stil i dodao da je u nedostatku finansijskih sredstava danas završena druga etapa radova, te da će, ako se iznađu sredstva, nastavak uslijediti u oktobru ili na proljeće sljedeće godine.
Mi smo uputili molbu za pomoć privrednim subjektima u Kozarskoj Dubici i susjednim opštinama da nam pomognu u ovom projektu, koji je značajan za ovu i ostale opštine u okruženju.
Arheolog Dalija Tubin, koja je, taođe, učestvovala u drugoj etapi istraživanja je rekla da je manastir dobro očuvan, bar što se tiče oltarskog dijela, te da je riječ o impozantnoj građevini.
“Moram priznati da bi u ovo istraživanje trebalo uložiti više sredstava zbog značaja za banjalučku eparhiju i dubički kraj. Ovo je od značaja za turizam i za očuvanje kultuirno-istorijske baštine Kozarske Dubice i Prijedora”, rekla je Tubinova.
Prema do sadašnjim istraživanjima pretpostavlja se je ovaj manastir prvi put strušen 1538. godine u turskoj najezdi, te da je kasnije obnovljen, a konačni krah doživio krajem 18. vijeka za vrijeme dubičkih ratova između Austrije i Trurske.
U narednom periodu, na ovom mjestu gdje su sada već vidljivi ostaci manastirskog kompleksa, u planu je sprovođenje sistematskog istraživanja terena, rekonstrukcija i konzervacija manastirske crkve s ciljem stvaranja kulturno-istorijskog spomenika kako bi u budućnosti na ovom mjestu bio obnovljen manastirski kompleks Đurđevac.
Dosadašnji radovi završeni su zahvaljujući sredstvima koje je u skladu sa mogućnostima obezbijedila opština Kozarska Dubica i donatori, a za dalja istraživanja i konzervaciju neophodna su finansijska sredstva u iznosu od oko 20. 000 KM.